نشست علمی" تجربههای آموزشی و پژوهشی در زمینۀ ایرانشناسی و علوم انسانی (در نظام دانشگاهی آمریکا و انگلستان) " با حضور دکتر علی قیصری مورخ و دانشآموختۀ دانشگاه آکسفورد و استاد دانشگاه سندیگو، دوشنبه ۱۳ اسفند ماه با حضور استادان، دانشجویان وعلاقمندان این حوزه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.
در این نشست دکتر قیصری به بررسی و ارزیابی مقالات پژوهشی در مقوله ساختار نظام دانشگاهی و آکادمیک در علوم انسانی و به طور خاص در حوزه ایران شناسی پرداخت.
ایشان در ابتدا در مورد نحوه گزینش دانشجویان در این رشته در دو نظام دانشگاهی انگلستان و آمریکا و تفاوتهای آن سخن گفت و در ادامه توضیح داد که در نظام دانشگاهی انگلستان دانشجویان از همان ابتدا به طور خاص در یک زمینه علمی فعالیت میکنند و تمرکز بر یک موضوع است ولی در آمریکا دانشجویان در سالهای ابتدایی موظف به گذراندن دروس عمومی هستند.
دکتر قیصری در ادامه با تاکید بر اهمیت زبان در امر پژوهش گفت: کسی که به پژوهش در یک فرهنگ خاص علاقه نشان میدهد، میبایست نه فقط زبان که سبک آن زبان را هم بیاموزد. به همین دلیل برخی دانشگاههای مطرح آمریکا نظیر دانشگاه شیکاگو، به طور مستقل دورههای آموزش زبان برگزار میکنند.
وی با لحنی انتقادی به وجود نگاهی اشتباه نسبت به نگارش رسالۀ دکتری در ایران اشاره کرد؛ نگاهی که باور دارد نگارش رساله دود چراغ خوردن است. در حالی که اهمیت اصلی رساله میبایست در این باشد که نشان دهد فرد میتواند روی موضوعی تمرکز کافی داشته باشد و در زمینۀ پژوهشی، موضوع را تعریف و پژوهش درباره آن را به لحاظ محتوا و زمانبندی مدیریت کند؛ به طوری که اثبات کند کاملاً به موضوع و ادبیات پژوهشیِ مربوط به آن تسلط دارد.
دکتر قیصری بر این مهم تاکید کرد که بهتر است در متن پژوهشی از گنگ نویسی و کلیگویی پرهیز نمود. «ذهنیت مترجم» همواره دست به گریبان پژوهشگرانی میشود که چندین زبان میدانند؛ ممکن است فرد به زبان فارسی بیندیشد، اما مطالب خود را به زبان انگلیسی بنویسد.
ایشان به اعتماد نکردن به ترجمههای منابع اصلی اشاره کرد و با بیان نکاتی در باب ارزیابی مقالات و آثار پژوهشی گفت: بسیاری از داوریهای مجلات پژوهشی به این علت که اثر را با «آنچه که میخواهند باشد» مقایسه میکنند، مفید فایده نیست؛ از این رو پژوهشگر میتواند داوران خاصی را برای داوری کار خود پیشنهاد کند.
استاد دانشگاه سن دیه گو ایرادات نگارشی متن را در الویت دوم قرار داد و گفت امروزه بسیاری از استادان در آمریکا توصیه میکنند تا پژوهشگران از نگارش ترجمه، نقد کتاب و مدخل پرهیز کنند؛ مگر اینکه در مدخل مورد نظر، اثری از تحلیلهای شخصی نویسنده نباشد و مدخل نیز در نشریهای خاص و معتبر انتشار یابد.
دکتر قیصری در پایان سخنان خود با بیان مشکلات موجود در آثار پژوهشی ایران از جمله نوشتن نام استاد راهنما در مقاله، کتاب سازی و همچنین مقاله پردازی، ابراز امیدواری کرد این روند برای ارتقا سطح کیفی آثار در سطح جهانی تصحیح یابد.