17/2/98
برگزاری همایش پیوندهای فکری و فرهنگی ایران با آسیای مرکزی و قفقاز
همایش پیوندهای فکری و فرهنگی ایران با آسیای مرکزی و قفقاز با همکاری دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، پژوهشکده تاریخ اسلام، مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران و انستیتو ایرانشناسی وابسته به علوم آکادمیک اتریش، ۱۱ اردیبهشت ماه ۹۸ طی دو روز و با حضور ۱۸ سخنران خارجی از کشورهای جمهوری آذربایجان، آمریکا، ازبکستان، گرجستان، روسیه، ترکیه، سوئیس، اتریش، اسلوواکی و ۲۵ نفر از استدن برجسته و پژوهشگران داخلی در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران و پژوهشکده تاریخ اسلام برگزار شد.
در مراسم افتتاحیه که در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی برگزار گردید، دکتر گودرز رشتیانی دبیر علمی همایش گزارشی از روند اجرایی و علمی همایش ارائه داد. وی با بیان اینکه فراخوان این همایش به سه زبان فارسی، انگلیسی و روسی از شهریرو ماه ۱۳۹۷ اطلاعرسانی شده بود، از مهمترین محورهای همایش به تفکر و اندیشه، زبان و ادب، آئینها، فرهنگ و جامعه، هنر و معماری و جریانهای دینی اشاره کرد. ایشان در ادامه افزود: «دبیرخانه همایش تا بهمن ۱۳۹۷ تعداد ۱۶۸ چکیده مقاله دریافت کرد و بعد از ارزیابی در نهایت ۹۰ چکیده به زبان فارسی و ۱۷ چکیده به زبانهای روسی، انگلیسی و ترکیه مورد پذیرش قرار گرفت که با تصمیم کمیته علمی ۴۳ مقاله برای ارائه در همایش انتخاب شد. از این میان ۱۸ سخنران از مؤسسات و دانشگاههای خارج از کشور و ۲۵ سخنران از داخل کشور در هشت نشست تخصصی و سه نشست عمومی به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت».
سپس حجتالاسلام و المسلمین هادی خامنهای، رئیس پژوهشکده تاریخ اسلام گفت: پژوهشکده تاریخ اسلام که از سال ۱۳۷۷ کار خود را آغاز کرده است یک نهاد غیردولتی میباشد که توانسته با توان اندیشمندان و پژوهشگران گامهای بلندی را در جهت تقویت علوم تاریخ و تولید ادبیات علمی فاخر کشور بردارد. انتشار بیش از ۹۰ عنوان کتاب از دانشمندان داخلی و خارجی، انتشار مجله علمی و پژوهشی، برگزاری همایشهای علمی و راهاندازی کتابخانه تخصصی از جمله فعالیتهای دیگر این مرکز است.
رئیس پژوهشکده تاریخ اسلام، از نیروی انسانی به عنوان بزرگترین سرمایه این پژوهشکده نام برد و خاطر نشان کرد: «برگزاری همایشهای فراگیر در حوزه مناسبات و پیوندهای فکری و فرهنگی، نمونهای از اقدامات وسیع صورت گرفته است که سومین محصول این برنامه جامع و دراز مدت، برگزاری این همایش بوده است.
حجتالاسلام و المسلمین خامنهای تصریح کرد: «توجه ویژه به قلمرو ایران بزرگ و شناسایی و تقویت پیوندهای فکری و فرهنگی با مناطق آسیای مرکزی و قفقاز از برنامههای جدی و مستمر پژوهشکده تاریخ اسلام است».
دکتر سید احمدرضا خضری، مشاور رئیس و مدیر کل حوزه ریاست و روابط عمومی دانشگاه تهران نیز ضمن خیر مقدم و قدردانی از برگزارکنندگان این همایش گفت: «دانشگاه تهران بهعنوان بزرگترین، مهمترین و کهنترین دانشگاه ایران، امروز با همکاری چند نهاد ملی و بینالمللی دیگر این هم اندیشی مهم را برگزار میکند». وی افزود: «ما این میزبانی را اقدامی در جهت اهداف بلند مدت و میان مدت دانشگاه تلقی میکنیم. بهویژه در جهت برنامه سوم توسعه دانشگاه تهران که گسترش فعالیتهای بینالمللی و مسئولیتپذیری بیشتر در برابر رویدادهای داخلی و خارجی از اهداف آن محسوب میشود. این همایش میتواند گامی مهم در جهت اجرای اهداف عالی که برای دانشگاه پیشبینی شده است، به شمار آید.»
در ادامه دکتر الهه کولایی، رئیس مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی دانشگاه تهران به بررسی و تشریح موضوع همایش پرداخت و در بخشی از سخنان خود تصریح کرد: در گذشته اتفاقی در مرزهای شمالی کشور رخ داد و آن حادثه فروپاشی اتحاد شوروی بود و این جریان زمانی که در منطقه آسیای مرکزی و قفقاز به وجود آمد، بهدنبال قطع ارتباط مردم این سرزمینها با گذشته و تاریخشان بود. وی افزود: «این نظام سعی کرد الگویی را بر این کشورها تحمیل کند. اکنون بعد از گذشت ۷۰ سال از حادثه فروپاشی همه پذیرفتهاند که در این مناطق به دلایل سیاسی و در ابعاد گسترده به عنصر اسلام کمتر توجه شده است و البته باید گفت تاریخ ایران، بخش غیر قابل تجزیه هویت جدید مردمان این مناطق بوده و خواهد بود».
در ادامه دکتر کریستینه نوله- کریمی معاون انستیتو ایرانشناسی اتریش نیز گزارشی از تاریخ انتستیو و فعالیتهای ایران شناسی آن ارائه داد و از حضور در دانشگاه تهران و شرکت در همایش ابراز خرسندی نمود.
دکتر جورج سانیکیدزه آخرین سخنران اففتاحیه بود و ایشان با ارائه گزارشی از پیشینه مطالعات شرق شناسی و ایرانشناسی و فعالیت مؤسسه خود، اظهار امیدواری کرد: در دو روز برگزاری همایش اعضا حاضر بتوانند از نزدیک به بررسی مهترین مسائل علمی و چالشهای پیش رو بپردازند.
سخنران بعدی این مراسم دکتر منصور صفت گل، استاد گروه تاریخ دانشکده ادبیات بود. وی به ارائه مباحثی با محوریت نقشههای تاریخی آسیای مرکزی، دریای مازندران و قفقاز پرداخت که مورد استقبال گسترده حاضرین قرار گرفت.
دکتر رودی مته استاد سرشناس تاریخ ایران در دانشگاه دلاوِر آمریکا هم دیگر سخنران بعدی همایش بود. وی ضمن تشکر از دبیر علمی همایش برای دعوت به ایران و اظهار خرسندی از حضور در دانشگاه تهران به ارائه سخنرانی خود درباره وضعیت مسیحیان و ارامنه در امپراتوری صفوی پرداخت.
بعد از پایان بخش اول، نشستهای تخصصی به صورت همزمان در دو تالار استاد عباس اقبال آشتیانی و استاد باستانی پاریزی برگزار شد. در ساعات پایانی روز اول این همایش، از مقام علمی و فرهنگی پروفسور بردازه تجلیل شد.