کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران قدیمی ترین کتابخانه دانشکده‌ای کشور است که در سال ۱۲۹۷ شمسی به عنوان "کتابخانه دارالمعلمین مرکزی" آغاز به کار کرد. در سال ۱۳۰۷ با تاسیس دارالمعلمین عالی، کتابخانه نیز تغییر نام یافت و از سال ۱۳۱۲ شمسی با عنوان "کتابخانه دانش سرای عالی" به کار خود ادامه داد.
نمایی از کتابخانه
در ۱۳۱۳ دانشگاه تهران تاسیس شد و به خاطر مطابقت مواد تحصیلی با دانش سرای عالی، در همان مکان به فعالیت خود ادامه داد و کتابخانه هم با عنوان "کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم و دانش سرای عالی" فعالیت می‌کرد.
مخزن کتابخانه
ساختمان بازسازی شده کتابخانه در باغ نگارستان
با جدا شدن دانشکده علوم در سال ۱۳۲۱،" کتابخانه دانشکده ادبیات و دانش سرای عالی" تا سال ۱۳۳۴ خدمات ارائه می‌داد. در این سال دانشکده ادبیات از دانش سرای عالی جدا و در سال ۱۳۳۷ به محل کنونی در پردیس مرکزی دانشگاه منتقل شد. "کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی" از سال ۱۳۳۷ به ریاست عزت اله نگهبان به فعالیت خود ادامه داد.
تالار مطالعه و امانت سال ۱۳۵۱
از زمان تاسیس کتابخانه، فرهنگ دوستان و فرهیختگان بسیاری مسوولیت یا کتابداری کتابخانه را بر عهده داشته و با حمایت، هم فکری و همکاری دانشمندان و دانش دوستان، در پیشبرد اهداف علمی و پژوهشی کتابخانه کوشیده‌اند.
بانو پروین اعتصامی، شاعر معاصر ایران، در سال ۱۳۱۵ برای مدتی کتابدار کتابخانه بوده است.
روسای کتابخانه از آغاز تا کنون :
هاشم خان (حسین) شمس داوری
امیر مظفرالدین خان فرخ
علی اکبر مجیدی فیاض
آوانس حق نظریان
عزت الله نگهبان
سید حسین نصر
عباس زریاب خوئی
نوش آفرین انصاری
آذرهوشنگ باختری
بهرام جمال پور
سید حسن سادات ناصری
مظفر بختیار
رضا سرلک
احمد کریمی حکاک
احمد رضایی
ابراهیم دیباجی
سید امیر محمود انوار
غلامعباس رضایی هفتادر
عصمت الملوک حکیمی
محمود شکیب
محمد حسن فوادیان
احمد احمدی
علیرضا حاجیان نژاد
امید مجد
علی اصغر باباسالار
حمید کرمی پور
جواد بشری
علیرضا امامی
در طول زمان با خرید منابع مفید و معتبر از داخل و خارج کشور، جلب اهدا، وقف و مبادله منابع، کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، امروز امانت دار مجموعه‌ای غنی و بی نظیر از منابع است که تلاش می‌کند به بهترین روش در اختیار کاربران قرار دهد.
این کتابخانه جهت پشتیبانی برنامه پژوهشی و آموزشی رشته‌های مصوب دانشکده به گردآوری منابع می‌پردازد. در طول زمان، به تدریج برخی از رشته‌ها و موسسات دانشکده، استقلال یافت، حذف یا منتقل شد یا تغییر کرد؛ به این ترتیب در حال حاضر کتابخانه برای رشته‌های زبان و ادبیات فارسی، زبان و ادبیات عربی، باستان شناسی، تاریخ، فلسفه، زبانهای باستانی و زبان شناسی مجموعه سازی می‌کند.
برخی مجموعه‌های مهم خریداری شده، اهدایی یا وقفی کتابخانه:
مجموعه ۲۲۴۲ جلدی محمد قزوینی در سال ۱۳۲۹
مجموعه ۱۵۰۰ جلدی احمد بهمنیار و مجموعه ۱۰۴ جلدی تقی خواجوی در سال ۱۳۳۲
مجموعه ۲۲۵۰ جلدی عباس اقبال در سال ۱۳۳۴
مجموعه خاندان فرمانفرمایان با ۶۵۰۰ کتاب و مجله در سال ۱۳۳۸
مجموعه ۳۰۰۰ جلدی حمید و فاطمه سیاح در سال ۱۳۳۹
کتابخانه علی اصغر حکمت با ۵۲۰۰ جلد در سال ۱۳۴۰
مبادله ۱۰۰۰ جلد نسخه‌های تکراری فارسی فلسفه، ادبیات و شرق شناسی با همین تعداد کتب انگلیسی فلسفه، الهیات، ادبیات و ادیان بخش شرق شناسی Widener library دانشگاه هاروارد در سال ۱۳۴۰
مجموعه ۱۲۰۰ جلدی میرزا عبد الله سبوحی واعظ در ۱۳۴۱
۱۳۴۲ کتابهای جواد تارا شامل ۱۸۰۰ جلد چاپ سنگی قدیمی در زمینه علوم قدیمه
کتابخانه امام جمعه کرمان با ۱۰۰۰ جلد کتاب و کتابخانه سید حسن تقی زاده با ۲۷۰۰ جلد در سال ۱۳۴۳
قسمتی از کتابخانه انو لیتمن (شرق شناس) شامل کتب و رسائل کمیاب و نفیس شرق شناسی
مجموعه مسعود انصاری و مجموعه اهدایی دولت فرانسه در سال ۱۳۴۵
مجموعه ۱۰۰۰ جلدی آذرهوشنگ باختری در سال ۱۳۴۷
بخشی از کتابخانه انولیتمان ( E. Litman ) که در برگیرنده کتاب و رساله‌های کم یاب شرق شناسی است، یک دوره کم یاب از تاریخ طبری چاپ لیدن، اوقاف گیب و کتابهای خطی، چاپ سنگی و سربی، موادی بود که با خرید، اهدا و وقف، وارد مجموعه کتابخانه شد و به همین منوال، با گذشت زمان کتابخانه مراحل تکامل را پشت سر گذاشت.
در گزارشها و اسناد دهه ۵۰ کتابخانه، به اهدای آثار از طرف انتشارات بریل هلند، دانشگاه تهران، بنیاد فرهنگ ایران، انجمن آثار ملی، سازمان مرکزی تعاون کشور اشاره شده است.
کتابخانه مهدی روشن ضمیر با بیش از ۵۷۰ جلد کتاب در سال ۱۳۷۶
کتابخانه محمد قاضی با حدود ۱۳۰۰ جلد کتاب در سال ۱۳۸۲
کتابخانه سیف الدین نجم آبادی شامل حدود ۱۰۰۰ جلد کتاب و بیش از ده هزار جلد کتاب از بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس در سال ۱۳۸۸
بخشی از کتابخانه خسرو فرشیدورد در سال ۱۳۸۹
کتابخانه مهدی درخشان با بیش از ۸۰۰ جلد کتاب در سال ۱۳۹۰
کتابخانه عزیزالله جوینی با حدود ۱۳۰۰ عنوان در سال ۱۳۹۵
کتابخانه فیروز حریرچی شامل ۲۱۰۰ جلد کتاب و تعدادی مجله در سال ۱۳۹۶
سری دوم کتابهای سیف الدین نجم آبادی شامل حدود ۳۷۰ جلد در سال ۱۳۹۷
تعداد ۲۲۰۰ جلد کتاب از مجموعه منوچهر بزرگمهر موجود در گروه فلسفه در سال ۱۳۹۸
کتابخانه دانشکده ادبیات و علوم انسانی در حال حاضر (۱۳۹۸) بیش از ۱۹۰۰۰۰ جلد کتاب قابل بازیابی دارد. ۱۲۰۰ عنوان نشریه فارسی، ۳۰۰ عنوان نشریه عربی و ۱۱۰۰ عنوان نشریه لاتین در کتابخانه موجود است. ۱۶۰۰ عنوان پایان نامه دکتری، ۴۴۶۰ عنوان پایان نامه کارشناسی ارشد و ۳۰ عنوان پایان نامه کارشناسی، ۳۰۰ نقشه، ۲۰۰ جزوه، ۲۰۰ قطعه عکس و ۴۰۰ لوح فشرده از دیگر منابع کتابخانه می‌باشد.
طبقه زیر هم کف: مخازن ۱ و ۲
مخازن کتابخانه به صورت قفسه بسته (عدم دسترسی مستقیم کاربران) اداره می‌شود. کتاب‌ها بر اساس رده بندی دیویی در قفسه‌ها قرار دارد. استادان در صورت نیاز و دانشجویان تحصیلات تکمیلی به صورت محدود می‌توانند به مخزن مراجعه نمایند.
ورودی مخزن
مخزن یک
مخزن دو
طبقه هم کف: اتاق رئیس کتابخانه، تالار نشریات، مخزن کتب نفیس، خدمات فنی (فراهم آوری و سازماندهی)، اطلاع رسانی، مخزن کتب اهدایی
تالار نشریات: نشریات روزآمد در تالار به صورت قفسه باز و نشریات آرشیوی در مخزن نشریات به صورت قفسه بسته اداره می‌شود. در حال حاضر بخش مجلات، شش روزنامه فارسی: ایران، همشهری، شرق، جام جم، اطلاعات، یک روزنامه عربی (کیهان العربی) و دو روزنامه انگلیسی "Tehran times" و"Kayhan international" را مشترک است. این روزنامه‌ها برای مطالعه در سالن نشریات قرار دارد و آرشیو نمی‌شود.
تالار نشریات
مخزن نفیس: کتابهای چاپ سنگی، چاپ سربی اولیه، نسخه‌های عکسی، اطلس‌ها، بریده‌های روزنامه‌های قدیمی، سالنامه‌های نفیس، کتابهای ایران شناسی و تصویری و خاص در این بخش نگهداری می‌شود.
مخزن نفیس
خدمات فنی (فراهم آوری و سازماندهی): از فعالیت‌های تخصصی کتابخانه شامل مجموعه سازی و فهرست نویسی است که امور مربوط به تهیه کتاب‌ها از طریق خرید، اهدا یا مبادله، امور مالی و ورود اطلاعات آنها در نرم افزار و آماده سازی برای قرار گرفتن در قفسه را شامل می‌شود.
مخزن کتب اهدایی
طبقه دوم: تالار پژوهش: کتابهای مرجع، پایان نامه‌ها
یک مجموعه گزیده از بهترین کتب مرجع عمومی و تخصصی و منابع پراستفاده دانشجویان در این بخش نگهداری می‌شود و به صورت قفسه باز، قابل استفاده است.
کتب مرجع در تالار پژوهش
شرایط دریافت پایان نامه دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکتری: یک نسخه صحافی شده چاپی دو رو از پایان نامه (جلد گالینگور ساده با رنگ زرشکی برای پایان نامه‌های کارشناسی ارشد و سرمه‌ای برای پایان نامه‌های دکتری) حاوی چکیده فارسی همراه با کلید واژه حتی برای پایان نامه‌هایی که ترجمه یک اثر هستند قبل از متن اصلی، چکیده انگلیسی و صفحه عنوان به انگلیسی در انتهای متن اصلی، اسکن صورتجلسه پایان نامه و تعهدنامه اصالت اثر به همراه یک CD شامل شش (۶) فایل: فایل ۱۵ صفحه اول پایان نامه در فرمت word،pdfو zip از فایل ورد به تنهایی و همچنین فایل کامل پایان نامه در فرمت word,pdfو zip از فایل ورد. فایل‌ها باید دقیقاً به ترتیب و مطابق با نسخه چاپی باشد و تمامی مواردی که گفته شد رعایت گردد.
پایان نامه ها در تالار پژوهش
طبقه سوم: تالار شهید ترکاشوند: سالن مطالعه، بخش امانت:
این تالار به وسعت حدود ۴۰۰ متر، برای مطالعه کاربران پیش بینی شده است. کاربران می‌توانند با استفاده از رایانه‌های موجود، منابع مورد نظر خود را جستجو کنند و سفارش دهند.
میز امانت در تالار ترکاشوند
سالن مطالعه در تالار ترکاشوند
| کتابهای جدید سازماندهی شده | پایان نامه | نشریه | | |||||||||||
|
| ||||||||||||||
| پایان نامه | | |||||||||||||
|
| ||||||||||||||
|
| پایان نامه | نشریه | | |||||||||||
|
| ||||||||||||||
| پایان نامه | مجلات | | ||||||||||||
|
| ||||||||||||||
| منابع فهرست نویسی شده غیر کتابی از سال ۱۳۹۸ تا کنون | سندها | نقشه ها | تصویر ها | اسناد تاریخی | جزوه ها |
راهنمای تمدید کتاب
در لینک https://lib1.ut.ac.ir:8443، با مشخصات احراز هویت مرکزی وارد شوید. در قسمت پروفایل، مدارک در دست امانت را انتخاب کنید. در پنجره باز شده برای هر کتاب، در ستون عملیات، تیک سبز رنگ را بزنید و صفحه باز شده را تایید کنید.
به دلیل عملیات به سازی لرزه‌ای، کتابخانه دانشکده در بخشهای زیر آماده پاسخگویی به کاربران محترم است:
طبقه زیر هم کف (ضلع شمال غربی): بخش امانت (بازگشت، تمدید، جریمه، تسویه حساب)، اطلاع رسانی و مجموعه سازی
طبقه هم کف ----
طبقه اول (ضلع جنوب شرقی، اتاق ۲۳۴): بخش مرجع و تحویل پایان نامه
طبقه اول (ضلع شمال غربی، اتاق ۲۰۷): بخش سازماندهی و سرپرست کتابخانه
طبقه دوم (ضلع شمال شرقی، تالار ترکاشوند): بخش مجلات فارسی و سالن مطالعه
آموزش و اطلاع رسانی
کارشناسان در بخشهای مختلف کتابخانه آماده اطلاع رسانی و پاسخگویی به سوالات کاربران درباره نحوه جستجوی منابع و بهره گیری از منابع کتابخانه هستند.
راهنماها و بروشورهایی برای سهولت استفاده از کتابخانه تهیه شده و در تمام بخش‌ها قرار دارد. کلاسهای آشنایی با کتابخانه و استفاده از بخشهای مختلف آن نیز در ابتدای هر سال تحصیلی برگزار می‌شود.
ایمیل‌های پاسخگو نیز، روش دیگری برای راهنمایی واطلاع رسانی است.
آموزش کتابخانه
آموزش کتابخانه
کتابخانه و عملیات به سازی لرزه‌ای
از آبان ماه ۱۳۹۷، عملیات به سازی لرزه‌ای در کتابخانه در حال انجام است. به همین دلیل، موقتاً بخش نشریات فارسی به انتهای تالار ترکاشوند منتقل و بخش مرجع در جنوب شرقی طبقه دوم مستقر شده است. به محض آماده شدن مخازن (زیر هم کف)، به زودی منابع جهت استفاده کاربران در مخازن جای خواهد گرفت و مراحل سفارش و امانت کتاب نیز در همین بخش انجام خواهد شد.
به سازی لرزه ای مخزن کتابخانه
| افراد | کتابخانه مرکزی | کتابخانه دانشکده / موسسه | بین کتابخانه ای | تعداد کل منابع | مدت امانت (هفته) | امانت در محل کتابخانه یا موسسه |
| اعضای هیأت علمی | ۳ | ۷ | ۳ | ۱۳ | ۴ | ۶ |
| دانشجویان دکتری | ۳ | ۶ | ۲ | ۱۱ | ۴ | ۶ |
| دانشجویان کارشناسی ارشد | ۲ | ۵ | ۲ | ۹ | ۳ | ۵ |
| دانشجویان کارشناسی | ۲ | ۴ | ۲ | ۸ | ۲ | ۴ |
| کارکنان دانشگاه تهران (رسمی، پیمانی و قراردادی) | ۳ | ۳ | ۲ | ۸ | ۲ | ۳ |
| سایر اعضا | (طبق توافق صورت گرفته در قراردادهای منعقده) | |||||
شماره تماس بخشهای مختلف کتابخانه :
| امانت (بازگشت- تمدید- جریمه- تسویه حساب) | ۶۱۱۱۳۶۸۳-۶۱۱۱۲۵۶۹-۶۱۱۱۲۵۹۰ |
| اطلاع رسانی- مجموعه سازی | ۶۱۱۱۳۶۸۳-۶۱۱۱۲۵۶۹-۶۱۱۱۲۵۹۰ |
| مرجع - پایان نامه | ۶۱۱۱۳۰۸۳ |
| نشریات | ۶۱۱۱۳۳۶۳ |
| سازماندهی | ۶۱۱۱۲۵۷۲-۶۱۱۱۳۶۸۴ |
| دورنگار کتابخانه | ۶۶۴۰۷۴۲۱ |
پست الکترونیکی: litlib@ut.ac.ir
ایمیل‌های پاسخگو:
منابع کتابخانه، کتب خریداری شده، جستجوی منابع، تسویه حساب و تمدید:
litlibbooks@gmail.com
اطلاعات عضویت و امانت، تمدید، جریمه‌ها و تسویه حساب:
litlibloan@gmail.com
نشریات کتابخانه، جستجوی مقالات و بانک‌های اطلاعاتی:
litlibjournals@gmail.com
جستجوی پایان نامه‌ها، شرایط تنظیم و تحویل پایان نامه:
litlibthesis@gmail.com
آدرس پستی: تهران، خیابان انقلاب، دانشگاه تهران، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، کتابخانه